Genellikle 7905 üç terminalli negatif regülatör çipini ilk tercih olarak seçeriz çünkü hem kullanımı kolaydır hem de ucuzdur.
Ayrıca, yeterli bir soğutucu ile donatıldığında 1.5A'ya kadar akım sağlayabilir. Basitçe bir potansiyometre ekleyerek ayarlanabilir bir voltaj regülatörü haline de getirebiliriz veya sadece bir 2N3055 ekleyerek çıkış akımını 4A'dan fazla artırabiliriz.
7905’in pin yapısı, 7805 pozitif regülatör çipinden farklıdır, bu yüzden dikkatli olunmalıdır.
Genelde TO-220 paketinde kullanırız, ancak bazen TO-220FP (plastik gövdeli) paketinde ve SMD formatında DPAK paketinde de görebiliriz.
İşte 7905'in iç şeması;
Bu şema birçok bileşenden, özellikle de transistörlerden oluşur. Bu transistörler, normal bir transistör regülatör devresine göre daha yüksek verimlilik sağlar.
* Çıkış voltajı: 5V ± 0.25V
* Giriş voltajı (hat regülasyonunu sürdürmek için minimum): 7.3V
* Dropout voltajı: 2V
* Tepe çıkış akımı: 2.2A
* Kısa devre akımı: 2.1A (maks)
* Yük regülasyonu (5mA ile 1.5A arası): 12mV (tipik)
* Akım: 8mA (maks)
* Dalgalanma reddi: 80dB
* Maksimum giriş voltajı: 35V
7905 çipi, her türlü güç kaynağı devresi oluşturmak için kullanılabilir, ancak sizin için aşağıdaki devreleri seçtik. İhtiyaçlarınıza mükemmel bir seçim olabilir.
Sıradaki, basit bir 7905 regülatör devresidir. 7805 pozitif regülatör çipi gibi oldukça basittir. Bu basit formuyla, maksimum 1.5A akımda -5V sabit bir voltaj sağlayabilir.
Veri sayfasına göre, 7905'in giriş voltajı 7.5V ile 30V arasındadır. Deneyimlerime göre, giriş voltajı 15V’tan yüksekse ve yük 200mA’den fazla akım çekiyorsa, IC normalden daha sıcak olacaktır çünkü giriş ve çıkış arasındaki voltaj düşüşü 10V’tan fazladır. Güç artacağından daha büyük bir soğutucu takılmalıdır.
7905, güç kaynağının filtresinden belirgin bir mesafede ise, regülatörden önce C1 kondansatörünü eklemeliyiz. Daha iyi stabilite için C1 ve C2 kondansatörleri tantal elektrolitik olmalıdır. Eğer alüminyum elektrolitik kondansatör kullanılırsa, değeri en az on katı olmalıdır.
Buna ek olarak, iki direnç ekleyerek çıkış voltajını artırabiliriz.
R1 ve R2 dirençleri çıkış voltajını belirler ve şu formülü kullanarak istediğimiz voltaj için doğru direnci bulabiliriz:
Vout = 5V + {(5V ÷ R1) + IQ} × R2
Not : IQ = 0.0005A(5mA), R1 = 120Ω, R2 = 150Ω
Vout = 5V + {(5V ÷ 120Ω) + 0.005A} × 150Ω
Vout = 12V
Eğer VO ve R1'i biliyorsak, ama R2'yi bulmak istiyorsak şu formülü kullanabiliriz:
R2 = (VO – 5V) ÷ {(5V÷R1) + IQ}
R2 = (12V – 5V) ÷ {(5V ÷ 120Ω) + 0.005A}
= 150Ω
Doğru dirençleri seçmek zor oluyorsa, R2 yerine bir potansiyometre kullanabilir ve R1’i çıkartabiliriz.
Aşağıdaki devrede, R2 yerine 10K VR1 kullanacağız. Çıkış voltajı, VR1 ayarına bağlı olarak 5V ile 25V arasında değişir.
C3, geçici gürültü ve dalgalanma voltajını azaltır.
7905’i genellikle bir OP-AMP IC devresini beslemek için çift ayarlanabilir güç kaynağı devresinde kullanırız.
7905'in akımını artırmak istiyorsak, sadece bir güç transistörü (2N3055 veya TIP3055) ekleyerek orijinaldeki 1.5A akımı 4A’ya kadar yükseltebiliriz. Aşağıdaki örnek devrede, 7905 ve 2N3055 kullanarak 5V 4A negatif regülatör devresini görebilirsiniz.
Burada önemli olan, giriş akımının 4A’dan fazla olması ve voltajın en az 10V olmasıdır. Ayrıca, günümüzde sadece yüksek kaliteli güç transistörleri kullanılmalıdır.
Q2, sadece çıkış kısa devre olduğunda devreye girer, Q1’i, IC1’i ve devrenin tamamını korur. Çalışma prensibi basitleştirildiğinde; çıkış kısa devre olduğunda R1 üzerinden geçen akım katlanarak artar.
Bu, R1 üzerindeki voltaj düşüşünün 0.6V’u aşmasına neden olur ve Q1, C ve E arasında akım geçirir. Bu, Q1’in durmasını ve çıkış akımını güvenli bir seviyeye düşürmesini sağlar.
Parça Listesi
7905 IC'yi 30 yıl önce Motorola markasından satın aldım ve hala harika çalışıyor, 7805'e kıyasla daha güvenilir. Günümüzde 7805 çok daha ucuz hale geldi; ancak kalitesi ve ömrü de azaldı.
7905 IC, negatif regülatör devrelerinde kullanılmak üzere tasarlanmış olsa da, polariteyi ters çevirerek standart bir 7805 IC’nin yerine kullanabiliriz.
**Bu yazı ilk olarak eleccircuit websitesinde görülmüştür.
